İsmet İnönü ve Harf İnkilabı Yorumu (Yalancıların Bir Mumu Daha Söndü)

İnternette özellikle harf inkilabına muhalefet etmek için İsmet İnönü'nün ağzından söylenmiş gibi gösterilen bazı sözler vardı. Hatta bunları sadece yazı şeklinde değil, resim formatlarına çevirerek twitter ve facebook üzerinden paylaşılmıştı. Bu yazılanların doğru olmadığını ben biliyordum, fakat bu sözler o kadar çok kullanya başlandı ki, bu sözlerin doğru olduğunu muhalefet etmeyenler bile kabul etmişti. Bu yüzden bir yalanı daha ortaya çıkarmak gerekti.

İnternette dolaşan metin bu;
 "Harf devriminin tek amacı ve hatta en önemli amacı, okuma yazmanın yaygınlaşmasını sağlama değildir. Okur-yazar oranının düşük oluşunun yegâne sebebi alfabenin öğrenilmesinin zor olması değildi. Uzun yıllar devlet, eğitim sorununa eğilmemiş, kütlesel eğitime önem vermemişti. Devrimin temel gayelerinden biri yeni nesillere geçmişin kapılarını kapamak, Arap-İslâm dünyası ile bağları koparmak ve dinin toplum üzerindeki etkisini zayıflatmaktı. Yeni nesiller, eski yazıyı öğrenemeyecekler, yeni yazı ile çıkan eserleri de biz denetleyecektik. Din eserleri eski yazıyla yazılmış olduğundan okunmayacak, dinin toplum üzerindeki etkisi azalacaktı.”
Kaynak: İsmet İnönü Hatıralar Cilt 2, Sahife 223 Bilgi Yayınevi 1985

İsmet İnönü'nün ne kadar dindar bir insan olduğunu bilmesem, belki bir nebze inanırdım, içime kuşku düşerdi ama nafile. Gelgelim o dönemde "Arap-İslam dünyası" diye bir tabiri kullanmak İsmet İnönü'nün aklına bile gelmez. Ayrıca; bahsedilen kitabın 2.cildi 1985'te değil 1987 de çıkmıştır, uyduran bunu bile bilmiyor. Bu uydurma biraz "Atatürk'ün Annesine Atılan İftira"ya benzemiş, dil ve mantık hataları var. Neyse fazla uzatmadan orjinalini görelim;

 


Diyor ki;
"Esas olarak Harf İnkılabı'nın taraftarıyım. Başlangıçta gösterdiğim mukavemet, anlattığım sebeplere dayanıyordu ve Atatürk benim bu mukavemetimi samimi olarak karşılıyordu. Kendisi; bir emrivaki yaparak bu inkılabı kabul ettiririm, İsmet Paşa'nın söylediği doğru, ben de uyarım, hep beraber çalışmalıyız, çalışırız, olur biter diye düşünüyordu. Onda böyle samimi bir kanaat vardı.
Bugünlere ait bir olayı hatırlarım. Atatürk, yanında bazı kimseler olduğu halde, bir yerde çalışıyor. Önünde eski yazıyla yazılmış birçok kâğıt var. Akşam üzeri ben kendisini görmeye gittim. İsmet Paşa geliyor, diye haber verirler. Hepsi telaşa düşer. Masanın üzerindeki kâğıtları kaldırırlar.
Sözünde duruyor. Fakat acele bir iş yapılacağı zaman ve onun istediği vesika veya notu herkes kolayına geldiği gibi eski yazıyla verince ne olacak? Tabii çaresiz bir vaziyet.
Bu son zamanlarda bile, koalisyon hükümeti olarak çalışırken, bakarım yanımda oturan Alican defterini çıkarır, eski yazı ile yazar. İçimden, şartlar müsait olsa ben sana gösteririm, derim. Bırakalım bunu, kendi partimizin adamına bir şey yapamaz hale geldim. Şimdi serbest... Herkesin cep defterine ne karışırsın, oldu...
Harf İnkılabı bir okuma yazma kolaylığına bağlanamaz. Okuma yazma kolaylığı Enver Paşa'yı tahrik eden sebeptir. Ama, Harf İnkılabı'nın bizde tesiri ve büyük faydası, kültür değişmesini kolaylaştırmasıdır. İster istemez Arap kültüründen koptuk. Arap kültürünün ve Arap dilinin tesiri hakkında, yeni nesiller bizim kadar fikir edinemezler. Bir misal olarak söylemek isterim: Benim çocukluğumda kültür sahibi adamlar, Türk dilinin kifayetsizliğinden, eksikliğinden meyus olarak bahsederlerdi ve bunun için cemiyet içinde hem Türkiye diye bir millet olarak Araptan ayrılığı kaldırmalıydık, hem de sağlam bir dile kavuşmak maksadıyla Arapçayı kabul etmeliydik, derlerdi. Yani vaktiyle devleti kurarken ve Türk dilini yaparken Arap dilini kabul etmek doğru olacaktı, görüşünü hararetle savunurlardı.
Anadolu'da ilk Türk devletini kuranların hepsi Türk beyi olarak devlet başına geçmişler ve milli hususiyetlerini muhafaza etmişlerdir. Sonra Osmanlılar devrinde, edebiyat vesilesiyle dil ihtiyacı genişledikçe sanatı Arap dili üzerinde işlemek hevesi milli kültürü zayıflatmıştır. Bizim devrimizde Latin harflerine geçmek Türk dilini ve milli kültürü kurtarmak için esaslı bir etken olmuştur.
Şimdi, bütün sapmalara rağmen, yazıyı yeni harflerle öğrenmiş olanlar eski harflere dönemezler. Kuran kursuna gidenler için de böyledir.
Harf İnkılabı'nı burada bağlayacağım. İnkılap ilan edildiği zaman herkes iki yazı ile başladı. Hükümet başında bulunduğum için gayet sıkı ve ciddi takip ederek devlet dairelerinden eski yazının kalkmasına çalıştım. Ne kadar sürdü, şimdi söyleyemeyeceğim, fakat asgari bir müddet zarfında resmi dairelerden eski yazı kalktı. Devlet memurları içinde eski yazıyı müsvedde olarak kullanmakta devam edenler, bu yazıyı bilmeyen insanlar memur olup işbaşına geldikçe, tabiatıyla seyrekleşti.
Harf İnkılabı', kadınların cemiyete girmesi ve erkeklerle eşit hale gelmesi, ancak zamanla yerleşecek inkılaplardır. Bunu bilerek inkılapları değerlendirmek lazımdır."

Yazılanlar ortada. İsmet İnönü, Arap kültüründen koptuk diyor, inkilabın amaçlarından biri buydu diyor. Bu durum ülkemizdeki Arap sevicilerini rahatsız ediyor haliyle. O dönemde eğer ilerlemek istiyorsan iki seçenek vardı; 1-Arapçayı toptan alıp, Türkçeyi sileceksin. 2-Türkçeyi ihya edeceksin. Hepimizin bildiği gibi ikinci seçenek uygulandı. Doğru olan yapıldı. Gel gelelim Osmanlıca'nın kullandığı alfabe Arap alfabesi bile değil, Arapların kullandığı alfabeyi kullansak zaten Türkçe diye bir şey kalmazdı, o yüzden Fars Alfabesi kullanmışızdır, Bunun sebebi, Fars alfabesinde, Arap alfabesinden fazla sesli harf olmasıdır. Bu bile Türkçe'ye uygun olmadığından, okuma yazma bilenler Türkçe kelimeleri yazmada zorlandıklarından kısa yolu kullanarak Arapça ya da Farsça kelimeler kullanmışlardır. Zaten bu durum da yapay bir dil olan Osmanlıca'yı doğurmuştur.

Harf Devriminde amaç bellidir. Amaç, yapay bir dil olan Osmanlıcanın yerine gerçek kimliğini bulmuş Türkçeyi yerleştirmek ve böylece açık seçik bir ortak dilin sağladığı yararları tüm ulusa sunmaktır. Hiç kuşkusuz dil, bir milletin adeta var olduğunun kanıtıdır.